Στερητική αναδοχή χρέους - υπ’ αριθμ. 286/2018 απόφαση Α1’ Τμήματος ΑΠ

Στερητική αναδοχή χρέους - υπ’ αριθμ. 286/2018 απόφαση Α1’ Τμήματος ΑΠ

Κατά τη διάταξη του άρθρου 559 αριθ. 1 ΚΠολΔ, αναίρεση επιτρέπεται, αν παραβιάστηκε κανόνας του ουσιαστικού δικαίου, στον οποίο περιλαμβάνονται και οι ερμηνευτικοί κανόνες των δικαιοπραξιών. Ο κανόνας δικαίου παραβιάζεται, αν δεν εφαρμοστεί, ενώ συντρέχουν οι πραγματικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή του, ή αν εφαρμοστεί ενώ δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, καθώς και αν εφαρμοστεί εσφαλμένα, η δε παραβίαση εκδηλώνεται είτε με ψευδή ερμηνεία, είτε με κακή εφαρμογή, δηλαδή με εσφαλμένη υπαγωγή (ΟλΑΠ 7/2006).

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 64, 73 παρ. 1 και 2   του Ν. 2725/1999 συνάγεται ότι οι αθλητικές ανώνυμες εταιρίες που ιδρύονται ύστερα από μετατροπή τμήματος αμειβόμενων αθλητών (Τ.Α.Α.) αθλητικού σωματείου, ύστερα από απόφαση της γενικής συνέλευσης των μελών του σωματείου, υποκαθιστούν το αθλητικό σωματείο που τις ίδρυσε σε όλα τα δικαιώματα και τις ενοχικές του υποχρεώσεις έναντι τρίτων, οι οποίες είτε είχαν αναληφθεί, είτε δημιουργήθηκαν από τη λειτουργία του Τμήματος Αμειβομένων Αθλητών (Τ.Α.Α.) και προκύπτουν από τα επίσημα βιβλία του, εκτός από εκείνες που αφορούν στη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων, για τις οποίες εξακολουθεί να παραμένει υπόχρεο το σωματείο (ΑΠ 626/2003). Η παραπάνω υποκατάσταση είναι αυτοδίκαιη, καταλαμβάνει δε και τις εκκρεμείς δίκες, οι οποίες συνεχίζονται χωρίς διακοπή κατά της εταιρίας, η οποία μόνη νομιμοποιείται εφεξής να τις συνεχίσει. Η υποκατάσταση αυτή, αποτελεί στερητική αναδοχή της οφειλής η οποία επέρχεται δυνάμει της ως άνω σαφούς διάταξης του νόμου και με την οποία ο μεν παλιός οφειλέτης, ήτοι το αθλητικό σωματείο, απαλλάσσεται από την καταβολή της οφειλής, ενώ η οφειλή αυτή, που διατηρεί την ταυτότητά της, αναλαμβάνεται από την ανώνυμη εταιρεία και η τελευταία, ως νέος οφειλέτης, είναι πλέον μόνη υπόχρεη απέναντι στο δανειστή για την καταβολή της οφειλής, κατ’ άρθρο 471 ΑΚ. Για την υποκατάσταση της ανώνυμης εταιρείας στις υποχρεώσεις του ιδρυτικού αθλητικού σωματείου προς οποιονδήποτε τρίτο, απαιτείται α) οι υποχρεώσεις αυτές να είχαν αναληφθεί ή να δημιουργήθηκαν από τη δραστηριότητα του Τμήματος Αμειβομένων Αθλητών, β) να προκύπτουν από τα επίσημα Βιβλία του αθλητικού σωματείου και γ) να μην αφορούν τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων. Εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, η υποκατάσταση είναι αυτοδίκαιη. Δεν απαιτείται να προσκομίζονται στην ιδρυόμενη ανώνυμη εταιρεία και οι αποδείξεις για την ύπαρξη της ενοχικής υποχρέωσης, αλλά αρκεί να προκύπτει η οφειλή από τα επίσημα Βιβλία του αθλητικού σωματείου. Εξάλλου, από την διάταξη του άρθρου 471 ΑΚ., συνάγεται ότι στερητική αναδοχή χρέους είναι η σύμβαση που συνάπτεται με τον δανειστή με την οποία κάποιος αναδέχεται ξένο χρέος, έτσι ώστε να υπεισέλθει αυτός στην θέση του οφειλέτη και ο τελευταίος να απαλλαγεί (ΑΠ 557/1999). Μόλις καταρτισθεί η σύμβαση στερητικής αναδοχής μεταξύ δανειστή και νέου οφειλέτη επέρχεται αυτόματη απαλλαγή του παλαιού οφειλέτη χωρίς να ενδιαφέρει αν εκπληρώθηκε η αναληφθείσα τυχόν υποχρέωση εκ μέρους του δανειστή ή του παλαιού οφειλέτη προς τον αναδεχόμενο. Περαιτέρω, σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 472 ΑΚ, στον αναδεχόμενο νέο οφειλέτη μεταβιβάζονται και οι παρεπόμενες υποχρεώσεις του παλιού οφειλέτη, όπως η υποχρέωση πληρωμής τόκων, συμβατικών ή νόμιμων, δεδουλευμένων ή όχι. Επίσης, σύμφωνα με την διάταξη του 475 ΑΚ, μετά την αναδοχή διατηρούνται και τα παρεπόμενα δικαιώματα της απαίτησης, ώστε, όταν πρόκειται για εμπράγματη ασφάλεια που δόθηκε από τον παλιό οφειλέτη, η αναδοχή χρέους δεν επιφέρει την απόσβεσή της. Αντίθετα, όταν τρίτος έχει εγγυηθεί απέναντι στο δανειστή την καταβολή της οφειλής, για την διατήρηση της εγγύησης μετά την αναδοχή του χρέους, απαιτείται συναίνεση του εγγυητή.

Το Εφετείο έκρινε ότι η επίδικη δανειακή σύμβαση ουδέποτε μεταβιβάστηκε καθ’ υποκατάσταση στην ιδρυθείσα ΠΑΕ και συνεπώς οφειλέτης παραμένει το ερασιτεχνικό σωματείο και οι εγγυηθέντες υπέρ αυτού εκκαλούντες, καθώς κατά τη διεργασία των απαραίτητων για την σύσταση της ΠΑΕ ενεργειών δεν προσκομίστηκε κάποιο αποδεικτικό στοιχείο στην ΠΑΕ περί της ύπαρξης της υποχρέωσης αποπληρωμής του δανείου. Επιπλέον, και από τις μετά την σύσταση της ΠΑΕ ενέργειες του ερασιτεχνικού σωματείου και των εγγυητών  συνάγεται ότι οι αρχικώς συμβαλλόμενοι συνέχισαν και μετά την ίδρυση της ΠΑΕ να φέρονται ως ενεχόμενοι από τη δανειακή σύμβαση, τελούντες με την πεποίθηση ότι έχουν τις ιδιότητες του δανειστή, οφειλέτη και εγγυητών αντίστοιχα, και ότι η επίδικη υποχρέωση ουδέποτε μεταβιβάσθηκε λόγω υποκαταστάσεως στην ΠΑΕ, παρά την εκ μέρους όλων γνώση της ίδρυσής της, της οποίας άλλωστε το ερασιτεχνικό σωματείο ήταν ο ιδρυτής και οι εγγυητές μέλη της προσωρινής διοικούσας επιτροπής. Με αυτά που δέχθηκε όμως το Εφετείο, παραβίασε τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 64 και 73 παρ. 1 και 2 του ν. 2725/1999, αναφορικά με την υποκατάσταση της ιδρυθείσας από το αθλητικό σωματείο ΠΑΕ στις ενοχικές του υποχρεώσεις. Ειδικότερα, για την αυτοδίκαιη υποκατάσταση στις αναληφθείσες από το ιδρυτικό αθλητικό σωματείο ενοχικές υποχρεώσεις έναντι τρίτων, και κατ’ ακολουθία την απαλλαγή αυτού από την καταβολή τους, προϋποθέσεις ήταν να είχαν αναληφθεί ή να δημιουργήθηκαν από τη λειτουργία του Τ.Α.Α. του σωματείου, να προκύπτουν από τα επίσημα βιβλία του και να μην αφορούν στη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων, περιστατικά που αρκούσαν για την εφαρμογή των ως άνω ουσιαστικών διατάξεων και δεν ήταν αναγκαία η προσκόμιση κατά τη σύσταση της ΠΑΕ άλλων επιπλέον αποδεικτικών στοιχείων για την ύπαρξη της ένδικης ενοχικής υποχρέωσης, όπως εσφαλμένα δέχθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση. Συνεπώς, αυτή αναιρείται βάσει του άρθρου 559 αρ.1 ΚΠολΔ.

Επιμέλεια: Βασιλική Γεωργίου / Επιστημονική Συνεργάτης e-Θέμις

Με σύμβαση που συνάπτει με το δανειστή μπορεί κάποιος να αναδεχτεί ξένο χρέος έτσι ώστε να υπεισέλθει αυτός στη θέση του οφειλέτη και ο τελευταίος να απαλλαγεί.