Παραχώρηση χρήσης κοινόχρηστων πραγμάτων, υπ’ αριθμ. 1958/2017 απόφαση A1’ Τμήματος ΑΠ

Παραχώρηση χρήσης κοινόχρηστων πραγμάτων, υπ’ αριθμ. 1958/2017 απόφαση A1’ Τμήματος ΑΠ

Οι λιμένες, οι οποίοι περιλαμβάνονται στα κοινόχρηστα πράγματα, σύμφωνα με το άρθρο 967 του Αστικού Κώδικα και το άρθρο 22 του Ν. 2971/2001 “Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις”, ανήκουν στη δημόσια κτήση και προορίζονται για την άμεση εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, ο οποίος συνίσταται στην κοινοχρησία τους, η διαχείρισή τους δε αντιδιαστέλλεται προς την διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και συνιστά άσκηση δημοσίας εξουσίας. Στα πλαίσια της διαχείρισης των λιμένων από τη Διοίκηση είναι δυνατόν, σύμφωνα με τον βασικό, δημοσίου δικαίου κανόνα του άρθρου 970 του ΑΚ και τις διατάξεις των άρθρων 13, 14 και 24 του ν. 2971/2001, να παραχωρούνται επ’ αυτών ιδιαίτερα δικαιώματα προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εφ’ όσον με την παραχώρηση των ιδιαιτέρων αυτών δικαιωμάτων, τα οποία έχουν χαρακτήρα δημοσίου και όχι ιδιωτικού δικαίου, εξακολουθεί να εξυπηρετείται ή, τουλάχιστον, δεν αναιρείται η κοινή χρήση. Εξ άλλου, η παραχώρηση ιδιαίτερων δικαιωμάτων επί κοινοχρήστων πραγμάτων αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος. Εν όψει των ανωτέρω, πράξεις της Διοικήσεως, με τις οποίες παραχωρούνται ιδιαίτερα δικαιώματα επί κοινοχρήστων πραγμάτων, στις οποίες περιλαμβάνονται και εκείνες με τις οποίες παραχωρείται η συνολική διαχείριση και εκμετάλλευση αυτών, καθώς και εκείνες, με τις οποίες καθορίζεται χρηματικό ποσό ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση τέτοιου δικαιώματος, αποτελούν εκτελεστές διοικητικές πράξεις, διότι εκδίδονται κατ’ ενάσκηση δημοσίας εξουσίας και αποβλέπουν σε δημόσιο σκοπό (ΟλΣτΕ 1212/2010), ΟλΣτΕ 2404/2014).

Σε εκτέλεση δε της διάταξης του άρθρου 24 παρ. 1 του Ν. 2932/2001, καταρτίστηκε μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του Οργανισμού Λιμένα, Σύμβαση Παραχώρησης. Σύμφωνα με τους όρους αυτής, παραχωρείται από το Δημόσιο προς τον Οργανισμό το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης του Λιμένα …, καθώς και στη θαλάσσια ζώνη του Λιμένα, με τους ειδικότερους όρους, δικαιώματα και υποχρεώσεις των μερών που καθορίζονται στη σύμβαση. Η έννοια της χρήσης περιλαμβάνει τη φυσική κατοχή και εξουσίαση των παραχωρούμενων και τον αποκλεισμό άλλων στη χρήση αυτή, με την επιφύλαξη της υποχρέωσης εξασφάλισης πρόσβασης προς τους χρήστες και τα μέσα ναυσιπλοΐας, ενώ η έννοια της εκμετάλλευσης περιλαμβάνει τη δυνατότητα αξιοποίησης των παραχωρούμενων για την παροχή με αντάλλαγμα λιμενικών υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων στους χρήστες του λιμένα και την προσωρινή παραχώρηση με αντάλλαγμα της χρήσης χώρων.

Σύμφωνα με την 45/02/30.1.2002 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, μόνο αρμόδιο να αποφασίζει και να εγκρίνει τα κάθε φύσης τιμολόγια του Οργανισμού Λιμένος είναι το Διοικητικό Συμβούλιο αυτού, χωρίς να απαιτείται έγκριση της απόφασής του. Εξάλλου, έγκριση της παραχώρησης της χρήσης ή της τιμολογιακής πολιτικής που εφαρμόζει το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής ΔΕΚΟ, δεν απαιτείται για να είναι ισχυρή η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού …, δεδομένου ότι κατά το άρθρο 10 του ν. 3429/2005, με απόφαση της ανωτέρω Επιτροπής, εξειδικεύεται η οικονομική πολιτική σε πολιτική στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδιασμού, η εισοδηματική, η τιμολογιακή πολιτική αυτού, ως δημόσιας επιχείρησης και δεν εγκρίνεται η τιμολογιακή και εισοδηματική πολιτική που εφαρμόζει με αποφάσεις του Διοικητικού του Συμβουλίου, με απόφαση της ως άνω Επιτροπής. Οι ρυθμίσεις δε αυτές, δεν είναι αντίθετες προς τις καθιερωμένες με τις συνταγματικές διατάξεις αρχές της ισότητας, αφού δεν θεσπίζουν δυσμενείς διακρίσεις μεταξύ των χρηστών των λιμένων και επιτρέπουν την επιβολή στους πλοιοκτήτες όμοιων υποχρεώσεων για τη χρήση των δημόσιων υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων, η δε επιβολή τους γίνεται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις προπαρατεθείσες ειδικές διατάξεις που προβλέπουν την παραχώρηση ιδιαίτερων δικαιωμάτων χρήση ζώνης του λιμένα, χωρίς να αναιρείται η κοινή χρήση και όχι κατά παράβαση της νομιμότητας. Τέλος, η παραχώρηση με σύμβαση και έναντι ανταλλάγματος, στον πλοιοκτήτη του δικαιώματος ελλιμενισμού του πλοίου του σε συγκεκριμένη θέση προβλήτας στην περιοχή αρμοδιότητας του Οργανισμού …, αποτελεί παραχώρηση απλής χρήσης και δεν απαιτείται γι’ αυτή έγκριση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας, ούτε προγενέστερη γνώμη του Υπουργείου Ναυτιλίας και του ΓΕΝ.

Επιμέλεια: Καρανάσου Κέλλυ / Επιστημονική Συνεργάτις e-Θέμις

Στα πλαίσια της διαχείρισης των λιμένων από τη Διοίκηση είναι δυνατόν, σύμφωνα με τον βασικό, δημοσίου δικαίου κανόνα του άρθρου 970 του ΑΚ και τις διατάξεις των άρθρων 13, 14 και 24 του Ν 2971/2001, να παραχωρούνται επ’ αυτών ιδιαίτερα δικαιώματα προς φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εφ’ όσον με την παραχώρηση των ιδιαιτέρων αυτών δικαιωμάτων, τα οποία έχουν χαρακτήρα δημοσίου και όχι ιδιωτικού δικαίου, εξακολουθεί να εξυπηρετείται ή, τουλάχιστον, δεν αναιρείται η κοινή χρήση.