Γνωμοδότηση ΝΣΚ"Δήλωση μητέρας περί αποποίησης κληρονομιάς για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων της"

Γνωμοδότηση ΝΣΚ"Δήλωση μητέρας περί αποποίησης κληρονομιάς για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων της"

ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Αριθμός Γνωμοδότησης 144/2019

ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (ΤΜΗΜΑ Β)

Ερώτημα: Ερωτάται, εάν η δήλωση αποποίησης κληρονομίας στην οποία προέβη για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων της η μητέρα, ως ασκούσα τη γονική μέριμνα αυτών και χωρίς προηγούμενη άδεια του δικαστηρίου, είναι έγκυρη και παράγει έννομα αποτελέσματα έναντι του Ελληνικού Δημοσίου;

Ιστορικό:

Από το με αριθμό πρωτοκόλλου Δ.ΕΙΣΠΡΒ1081130ΕΞ2018/22-05-2018 ερώτημα του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε , όπως αυτό διαμορφώθηκε τελικώς και τα στοιχεία του φακέλου που το συνοδεύουν προκύπτει το ακόλουθο πραγματικό, με βάση το οποίο υποβλήθηκε το εξεταζόμενο ερώτημα:

1. Στις 6 Ιανουαρίου 2012 απεβίωσε ο Β.Κ. χωρίς να αφήσει διαθήκη και κληρονομήθηκε από τα δύο ανήλικα κατά τον χρόνο θανάτου του τέκνα του. Στις 21-2-2012, η μητέρα των ανηλίκων τέκνων προέβη στη δήλωση αποποίησης της κληρονομίας, ενώπιον της Γραμματείας του Πρωτοδικείου Καρδίτσας για λογαριασμό των ανηλίκων, ως ασκούσα τη γονική μέριμνα, χωρίς όμως να της έχει χορηγηθεί σχετική άδεια από το αρμόδιο δικαστήριο. Τα τέκνα, κατά την ενηλικίωσή τους, δεν προέβησαν ούτε σε αποποίηση της κληρονομιάς, ούτε σε απογραφή αυτής. Η Δ.Ο.Υ. Καρδίτσας, την 20-03-2017, επέβαλε κατάσχεση σε τραπεζικούς λογαριασμούς των ως άνω, ενήλικων πλέον τέκνων για χρέη του αποβιώσαντος πατέρα τους προς το Δημόσιο. Με τις με αριθμό πρωτοκόλλου 14093 και 14406/2017 αιτήσεις τους προς τη Δ.Ο.Υ. Καρδίτσας, τα τέκνα του αποβιώσαντος, δηλώνουν ότι αποδέχονται και εγκρίνουν τη με αριθμό πρωτοκόλλου 43/21-2-2012 δήλωση αποποίησης της κληρονομιάς στην οποία προέβη η μητέρα τους και ζητούν την αποδέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών τους και την επιστροφή των ποσών που αποδόθηκαν στη Δ.Ο.Υ.

2. H ερωτώσα υπηρεσία έχει την άποψη ότι η δήλωση αποποίησης κληρονομιάς που διενεργείται για λογαριασμό των προσώπων που τελούν υπό νόμιμη εκπροσώπηση από τους αντιπροσώπους αυτών, χωρίς την τήρηση των διατυπώσεων που ο νόμος επιτάσσει, σε περίπτωση που, ο δικαιούμενος να επικαλεστεί την ακυρότητα αυτής, αποδεδειγμένα συναινέσει στη σχετικά άκυρη δικαιοπραξία της αποποίησης, καθίσταται απρόσβλητη και εξ υπαρχής έγκυρη (Εφ.Θεσσαλ. 2609/2006) και ότι η σχετική ακυρότητα είναι δεκτική θεραπείας, αν, αυτός που δικαιούται να την επικαλεστεί, συναινέσει στην άκυρη δικαιοπραξία (εν προκειμένω στην αποποίηση) ή παραιτηθεί με οποιονδήποτε τρόπο από την επίκληση της ακυρότητας ή απωλέσει το έννομο συμφέρον να προτείνει την ακυρότητα, διότι σε τέτοια περίπτωση ουδείς άλλος πλέον μπορεί να την προτείνει (ΟλΑΠ 20/2015).

Απάντηση:

Σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, στο ερώτημα που υποβλήθηκε το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Β) γνωμοδοτεί, ομόφωνα, ως εξής:

Ναι μεν η αποποίηση της κληρονομιάς, που έκανε η μητέρα για λογαριασμό των ανήλικων τέκνων της, πάσχει ακυρότητα, διότι δεν έγινε με τις διατυπώσεις του νόμου, καθόσον δεν υπήρχε προηγούμενη άδεια του δικαστηρίου (άρθρα 1526,1625 ΑΚ), πλην όμως η παραπάνω ακυρότητα, σύμφωνα το άρθρο 1528 ΑΚ, είναι σχετική και μπορεί να προταθεί μόνον από τα νομιμοποιούμενα προς τούτο πρόσωπα κατά την άνω διάταξη, κατά παντός, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα η παραπάνω αποποίηση, να παράγει τα αποτελέσματά της, αφού την ακυρότητα δεν την επικαλέσθηκε κάποιος από αυτούς, που το άρθρο 1528 ΑΚ προβλέπει, ότι μπορεί να την επικαλεσθεί. Η δοθείσα δε έγκριση – συναίνεση των υπέρ ων η δήλωση αποποίησης τέκνων, αίρει κάθε αμφιβολία για την εγκυρότητα της συγκεκριμένης αποποίησης.

Εδώ αναλυτικά η γνωμοδότηση:

Η Γνωμοδότηση ΝΣΚ 144/2019

Νομικό Συμβούλιο Του Κράτους