Υποχρέωση συμμόρφωσης της Διοίκησης και αναγνωριστικές δικαστικές αποφάσεις

Υποχρέωση συμμόρφωσης της Διοίκησης και αναγνωριστικές δικαστικές αποφάσεις

Κατά το άρθρο 1 εδ. α και β του ν. 3068/2002 το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν υποχρέωση να συμμορφώνονται χωρίς καθυστέρηση προς τις δικαστικές αποφάσεις και να προβαίνουν σε όλες τις ενέργειες που επιβάλλονται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής και για την εκτέλεση των αποφάσεων. Η ανωτέρω υποχρέωση ισχύει και για τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τα οποία ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο(άρθρ.4ε παρ.3 ν.3388/2005).

Δικαστικές αποφάσεις κατά την έννοια του προηγούμενου εδαφίου είναι όλες οι αποφάσεις των διοικητικών, πολιτικών, ποινικών και ειδικών δικαστηρίων που παράγουν υποχρέωση συμμόρφωσης ή είναι εκτελεστές κατά τις οικείες δικονομικές διατάξεις και τους όρους που κάθε απόφαση τάσσει.

Κατά την έννοια της πρώτης πιο πάνω διάταξης ως δικαστική απόφαση (που υπόκειται στη διαδικασία του νόμου) νοείται η οριστική καταψηφιστική απόφαση, που έχει εκδοθεί κατά την τακτική ή κάποια ειδική διαδικασία και επιλύει οριστικά τη διαφορά, κατέστη δε τελεσίδικη, παρέχουσα κατά το άρθρο 904 §§ 1, 2α του ΚΠολΔ δυνατότητα αναγκαστικής εκτέλεσης και παράγουσα αντίστοιχη υποχρέωση συμμόρφωσης. Τέτοια απόφαση δεν είναι εκείνη που έχει απλώς αναγνωριστικό χαρακτήρα και δίδει τη βάση για ικανοποίηση άλλων αξιώσεων του αιτούντος, διότι στο διατακτικό της δεν περιέχει καταψηφιστική διάταξη και δεν μπορεί να αποτελέσει κατά το νόμο τίτλο εκτελεστό, παρά μόνο ως προς τη δικαστική δαπάνη (βλ. Τρ. Συμβούλιο ΑΠ 25/2010, 24/2012 Πολιτικές).

Να σημειωθεί ότι η αρμοδιότητα για τη λήψη των προβλεπόμενων μέτρων για τη συμμόρφωση της διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις ανατίθεται σε τριμελές συμβούλιο: α) του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, αν πρόκειται για αποφάσεις αυτού, β) του Συμβουλίου της Επικρατείας, αν πρόκειται για αποφάσεις του δικαστηρίου αυτού, των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και των λοιπών ειδικών δικαστηρίων, γ) του Αρείου Πάγου, αν πρόκειται για αποφάσεις των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων όλων των βαθμίδων και δ) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αν πρόκειται για αποφάσεις του δικαστηρίου αυτού (άρθρ. 2 ν. 3068/2002).

Επομένως, ενόψει των ανωτέρω νομολογιακά κριθέντων, τυχόν αιτήσεις διοικουμένων που άγονται ενώπιων των αρμοδίων συμβουλίων για λήψη μέτρων συμμόρφωσης της Διοίκησης προς δικαστικές αποφάσεις- σύμφωνα με τα οριζόμενα στον ν. 3068/2002- και αφορούν αποφάσεις με απλώς αναγνωριστικό χαρακτήρα (λ.χ. επί αναγνωριστικών αγωγών ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων) απορρίπτονται καθότι δεν αποτελούν νόμιμο εκτελεστό τίτλο εις βάρος της Διοίκησης και δεν οδηγούν επομένως σε διαπίστωση μη συμμόρφωσης της Διοίκησης (ως παραλείψεως νόμιμης οφειλόμενης ενέργειας) εν τη εννοία του ν. 3068/2002 και ούτε στην περαιτέρω επιβολή κυρώσεων εις βάρος της.

Δικαστικές αποφάσεις κατά την έννοια του προηγούμενου εδαφίου είναι όλες οι αποφάσεις των διοικητικών, πολιτικών, ποινικών και ειδικών δικαστηρίων που παράγουν υποχρέωση συμμόρφωσης ή είναι εκτελεστές κατά τις οικείες δικονομικές διατάξεις και τους όρους που κάθε απόφαση τάσσει.